Qushlar (lotinchada. Agapornis) — qushlar turkumiga mansub qushlar turkumi. Lovebird to’tiqushining umri 10-15 yil. Sevgi qushi 20 yildan ko’proq yashashi mumkin bo’lgan kamdan-kam holatlar mavjud. Yovvoyi tabiatda sevgi qushining umri tutqunlikdagidan unchalik farq qilmaydi.
Uncha katta bo’lmagan bu to’tiqushlar, tana uzunligi 10-17 sm, qanoti 4 sm, dumi 6 sm; vazni 40-60 g. Boshi tanasiga nisbatan katta. O’simliklarning rangi asosan yashil rangga ega, ammo dum, ko’krak, bosh, bo’yin va tomoq qismlari boshqa ranglarga ega bo’lishi mumkin — pushti, qizil, ko’k, sariq va boshqa ranglar. Ularning tumshug’i bilan ular hatto odamlarga ham og’ir shikast etkazishi mumkin. Ba’zi turlarda tumshug’ining rangi yorqin qizil, boshqalarida esa somon sariqdir. Quyruq qisqa va yumaloq, oyoqlari ham qisqa, lekin to’tiqushlar juda chaqqon, erga yaxshi yuguradi va daraxtlarga mukammal ko’tariladi.
Ular tropik va subtropik o’rmonlarda joylashadilar, dasht va tog’li turlari mavjud. Ular harakatsiz turmush tarzini olib boradilar. Juda yaxshi va tez uchadi. Ular tunni daraxtlarda, shoxlarga o’tirib yoki mayda shoxlarga yopishib o’tkazadilar. Ba’zan ular allaqachon egallab olingan daraxtlarga uchib ketgan boshqa suruvlar bilan to’qnash kelishadi.
Ular daraxtlarning kovaklariga uy quradilar, chuqurlikda faqat to’shak yasashadi, ba’zan urg’ochilar uya quradilar. Qurilish uchun material — o’t pichoqlari, turli xil daraxtlarning novdalari va po’stloq bo’laklari. Ular qurilish materialini qurilish maydonchasiga turli yo’llar bilan olib boradilar: ba’zi turlari tumshug’ida, boshqalari esa ko’krak, pastki orqa va qanotning yashirin patlari ostiga surish orqali.
Debriyajda 4 dan 8 gacha tuxum mavjud bo’lib, ular urg’ochi tomonidan inkubatsiya qilinadi. 3-3,5 haftadan so’ng jo’jalar paydo bo’ladi, ular 42-56 kundan keyin uyadan uchib ketishadi [manba 1443 kun ko’rsatilmagan], ammo ota-onalar hali ham ularga homiylik qilishda va boqishda davom etadilar. Bu davrda erkak va ayol bir-biriga juda yumshoq munosabatda bo’lishadi, jo’jalarga ehtiyotkorlik va g’amxo’rlik qilishadi.
Qadim zamonlardan beri bu to’tiqushlar sevgi qushlari deb atalgan, chunki bir qush o’lsa, ikkinchisi tez orada sog’inchdan o’ladi, deb ishonishgan.
2021 yil fevral holatiga ko’ra 9 tur turkumga kiritilgan
Agapornis canus (J. F. Gmelin, 1788)
Agapornis fischeri (Reichenow, 1887)
Agapornis lilianae (Shelley, 1894)
Agapornis nigrigenis (W. L. Sclater, 1906)
Agapornis personatus (Reichenow, 1887)
Agapornis pullarius (Linnaeus, 1758)
Agapornis roseicollis (Vieillot, 1818)
Agapornis swindernianus (Kuhl, 1820)
Agapornis taranta (Stenli, 1814)
